Κριτική της Τασούλας Τσιλιμένη στο Ηλεκτρονικό Λογοτεχνικό Περιοδικό "Ο Αναγνώστης" για "Το κορίτσι του Πέτρου"
Made in Pakistan όπως Made in China
ο αναγνώστης στις 28 Οκτωβρίου, 2014
της Τασούλας Τσιλιμένη(*)
Ο ρατσισμός, οι τρόποι και οι μορφές παρουσίασής του στην Παιδική λογοτεχνία, είναι ένα θέμα που εδώ και καιρό βρίσκεται στο επίκεντρο τόσο των συγγραφέων όσο και των μελετητών του παιδικού βιβλίου. Το κορίτσι του Πέτρου έρχεται να προστεθεί στη μακριά λίστα των βιβλίων που ασχολούνται με το θέμα αυτό. Η πρωτοτυπία είναι στο γεγονός ότι η ιστορία της Αλίσσας, μιας Πακιστανής που παρακολουθεί μαθήματα σε γυμνάσιο, παρουσιάζεται κυρίως μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση ενός μικρού κοριτσιού, της Αλκμήνης, αδελφή του Πέτρου, συμμαθητή της Αλίσσας. Η συγγραφέας χρησιμοποιεί την παιδική αφέλεια της Αλίσσας για να αναδείξει το θέμα του κοινωνικού ρατσισμού και του σχολικού εκφοβισμού. Η εναλλαγή της αφηγηματικής φωνής από πρωτοπρόσωπη σε τριτοπρόσωπη, επιχειρεί να σκιαγραφήσει το θέμα από μια διπλή οπτική και να δείξει τα πράγματα με μεγαλύτερο ρεαλισμό. Η Αλίσσα δυσκολεύεται στο σχολείο και η αντιμετώπιση από τους συμμαθητές της είναι αρνητική. Κυρίως από την πλευρά των κοριτσιών, γιατί η Αλίσσα είναι πολύ ωραίο κορίτσι. Μοναδική εξαίρεση απέναντί της αποτελεί ο Πέτρος, ο αδελφός της Αλκμήνης, που σύμφωνα με την αφηγήτρια Αλκμήνη, είναι ερωτευμένος με την Αλίσσα.
Το βιβλίο με εύστοχο τρόπο παρουσιάζει τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος αναστρέφοντάς το, καθώς στη θέση των μεταναστών στην Ελλάδα, θέτει τη μετανάστευση των Ελλήνων σε άλλους τόπους για βελτίωση των συνθηκών ζωής τους, είτε αυτό συνέβαινε σε παλαιότερες εποχές, είτε συμβαίνει σήμερα λόγω της οικονομικής κρίσης. Η συγγραφέας σκιαγραφεί την ψυχοσύνθεση των ηρώων και δείχνει συμπεριφορές και τις αιτίες τους, δείχνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες και τις θυσίες νέων παιδιών που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν σπουδές και όνειρα προκειμένου να βοηθήσουν ώστε να επιβιώσει η οικογένειά τους. Πολυθεματικό το βιβλίο σκιαγραφεί ταυτόχρονα και τη μοναξιά των ηλικιωμένων, το ρόλο του facebook και της δύναμης του στην κατασκευή ταυτότητας, το ρόλο των γονέων και τη σπουδαιότητα της επικοινωνίας με τα παιδιά τους… Τη δύναμη του Πέτρου που ρισκάρει ακόμη και την επιτυχία των γενεθλίων του προκειμένου να βοηθήσει την Αλίσσα να γίνει αποδεκτή και να αποβάλει την αίσθηση που κουβαλά μέσα της, ότι έχει στην πλάτη της ένα ταμπελάκι με τη φράση made in Pakistan. Η μικρή Αλκμήνη, που συνομιλεί φανταστικά με τον Μπίγκο, το λούτρινο σκυλάκι με το ταμπελάκι πάνω του και την επιγραφή made in China, και στο οποίο εκμυστηρεύεται τα πάντα, έρχεται αντιμέτωπη με τον εαυτό της και έχει να διαχειριστεί τις «εσωτερικές φωνές» που εκφράζουν τα δυο της εγώ, το θετικό και το αρνητικό, και που περιγράφονται εδώ από την ίδια ως άσπρο και μαύρο σκουληκάκι.
Το κλίμα του βιβλίου, που έχει το σοβαρό θεματικό φορτίο του ρατσισμού, διαχέεται πιο ανώδυνα στον αναγνώστη, μέσα από την περιγραφή και αναφορά στους παιδικούς και εφηβικούς έρωτες. Μεθοδικά η συγγραφέας οδηγεί το θέμα σε εκτόνωση και η λύση έρχεται μέσα από τη γενναιοφροσύνη κάποιων πιο ευαίσθητων παιδιών έναντι των σκληρών, αλλά και την ευρηματικότητα της καθηγήτριας της τεχνολογίας, που ανακοινώνει ότι τα παιδιά της τάξης θα πρέπει να δουλέψουν σε ομάδες ώστε να προχωρήσουν σε μια κατασκευή για τις ανάγκες ενός προγράμματος. Η συνεργασία, η άρνησή της, ο ανταγωνισμός και η απόγνωση θα σκιαγραφηθούν με επιτυχία, ώστε στο τέλος να θριαμβεύσει η αποδοχή έστω και αν επιβληθεί εν μέρει. Ένα ευχάριστο ανάγνωσμα για παιδιά από 8 ετών.
(*)H Τασούλα Τσιλιμένη είναι Αναπληρώτρια Καθ. Παν. Θεσσαλίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου