Με αφορμή το τραγικό γεγονός που συνέβη στο Βαγγέλη Γιακουμάκη στα Ιωάννινα και συγκλόνισε το πανελλήνιο, το in.gr μίλησε με την Αργυρώ Μουντάκη, εκπαιδευτικό, δημοσιογράφο και συγγραφέα του βιβλίου «Το Κορίτσι του Πέτρου» (2014, Εκδ. Μεταίχμιο). Το βιβλίο πραγματεύεται και αναδεικνύει πολλά επίκαιρα και κρίσιμα θέματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία όπως το θέμα της μετανάστευσης, του ρατσισμού, του σχολικού εκφοβισμού (bullying) κ.α.
Follow @ingrBook
Συνέντευξη: Πάνος Βασιλάκης
Το βιβλίο σου «Το Κορίτσι του Πέτρου» είναι πιο επίκαιρο από ποτέ… Το φαινόμενο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις τελευταία…
Το βιβλίο γράφτηκε πριν από πολλά χρόνια, απλώς τώρα εκδόθηκε. Ναι, έχει πολύ μεγάλες διαστάσεις το φαινόμενο, δυστυχώς η περίπτωση του τραγικού Βαγγέλη Γιακουμάκη θα πρέπει να αποτελέσει την κορύφωση αυτών των διαστάσεων. Θα πρέπει να μας κάνει να δράσουμε όλοι τόσο δυναμικά και αποφασιστικά, ώστε να μην επιτρέψουμε να ξανασυμβεί τέτοιο κακό. Δεν πρέπει να το αφήσουμε να είναι ένα περιστατικό ανάμεσα σε άλλα, ή να επιτρέψουμε να γίνει η αρχή μίας αλυσίδας καταστάσεων. Γι’ αυτό χρειάζεται ενημέρωση και κινητοποίηση από όλους μας.
Εκτός από συγγραφέας, είσαι και εκπαιδευτικός. Στις επισκέψεις σου σε σχολεία ή στις συναντήσεις που έχεις με παιδιά, τι είναι αυτό που τους λες;
Δεν είμαι υπέρ του άμεσα διδακτικού. Ως εκπαιδευτικός όμως όταν υποπέσουν στην αντίληψή μου φαινόμενα αγένειας ή κακής συμπεριφοράς στην τάξη, μιλάω για την αξία της ευγένειας και του σεβασμού στον άλλον, κυρίως μέσα από παραδείγματα της δικής μου ζωής. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τους παρουσιάζω «μελέτες περιπτώσεων», ζητάω τη γνώμη τους, τα ρωτάω να βρουν τα αίτια των άσχημων συμπεριφορών, τα προκαλώ να βρουν εναλλακτικές συμπεριφορές. Επίσης ως συγγραφέας σε σχέση με το bullying παίζουμε ένα κουίζ συμπεριφορών, το οποίο τους αρέσει πολύ. Μέσα από παιγνιώδεις και διερευνητικούς τρόπους θεωρώ ότι μαθαίνουν καλύτερα, ενεργοποιούνται καλύτερα τα συναισθήματά τους και η σκέψη τους.
Ποια πιστεύεις είναι τα αίτια του σχολικού εκφοβισμού;Δίχως να είμαι ψυχολόγος, όμως μέσα από την σκέψη και την παρατήρηση, έχοντας μελετήσει την βιβλιογραφία και με συζητήσεις που έχω κάνει με ειδικούς, φαίνεται ότι μάλλον τα επικρατέστερα αίτια είναι ο ρατσισμός, η ενδοικογενειακή βία, η έντονη οικονομική δυσπραγία της οικογένειας, η χαμηλή αυτοπεποίθηση που συχνά συνοδεύεται και με χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο, άρα και ο στιγματισμός του «κακού μαθητή», η ζήλεια για διάφορους λόγους, τα διάφορα συμπλέγματα που ωθούν τον θύτη να θέλει να αναδειχθεί ως εξουσιαστής, τύραννος κάποιου άλλου ατόμου, προκαλώντας την προσοχή των γύρω του. Και φυσικά όλα αυτά συνήθως εκδηλώνονται σε παιδιά που έχουν κακές οικογενειακές σχέσεις και δεν έχουν ουσιαστική επικοινωνία και αρμονία με τους γονείς τους.
Οι γονείς τι ρόλο παίζουν;
Οι γονείς νομίζω παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο και ως προς τον θύτη και ως προς το θύμα. Είναι το Α και το Ω. Οι καλές οικογενειακές σχέσεις σπάνια δημιουργούν έναν θύτη, αλλά συνάμα από την πλευρά του θύματος οι καλές σχέσεις με την οικογένειά του, με τους γονείς του ειδικότερα, ίσως τον βοηθήσουν πιο εύκολα να ανοίξει την ψυχή του και να μιλήσει για την θυματοποίησή του από τον θύτη. Και αυτό είναι το πιο σημαντικό σε αυτήν τη φάση: το παιδί να μιλήσει. Και οι γονείς να έχουν ανοιχτά την καρδιά και το μυαλό τους και να το ακούσουν. Να μην του κλείσουν την πόρτα, να μην το αφήσουν να τα βγάλει πέρα μόνο του, προσπαθώντας ίσως να το «αντρώσουν», αλλά να σταθούν πλάι του κινητοποιώντας όλους του ειδικούς που χρειάζεται προκειμένου να σταματήσει η κακοποίηση του παιδιού τους. Και η κακοποίηση αυτή μπορεί να έχει πολλά πρόσωπα: να είναι ψυχική, συναισθηματική, σωματική και να εκφράζεται με διάφορους τρόπους: σωματικά, λεκτικά, ηλεκτρονικά, προφορικά ή γραπτά, με περιθωριοποίηση, με τραμπουκισμό και άλλα δεινά. Αλλά και οι γονείς του θύτη θα πρέπει να βοηθήσουν το παιδί τους να επανέλθει σε μία σωστή συμπεριφορά. Το να καλύψουν την κακή συμπεριφορά του παιδιού τους δεν είναι η λύση που ενδείκνυται. Είναι σα να κλείνουν τα μάτια σε ένα πρόβλημα, κάτι που σίγουρα μπορεί να οδηγήσει σε ένα μεγαλύτερο πρόβλημα όχι μόνο για το θύμα αλλά και για το παιδί τους, τον θύτη.
Τι πρέπει να κάνει ένα παιδί που δέχεται τέτοιου είδους ενοχλήσεις;
Να μιλήσει. Να το πει στους γονείς του, στους δασκάλους του, και αν χρειαστεί, αν οι γονείς και οι δάσκαλοι δεν ακούν, να το πει στην πολιτεία. Και το Χαμόγελο του Παιδιού έχει γραμμή που δέχεται τηλεφωνήματα για τέτοιου είδους προβλήματα, για τα οποία έχει ειδικά εκπαιδευμένους ψυχολόγους, που λαμβάνουν δράση. Δεν μένουν στο τηλεφώνημα. Να μιλήσει λοιπόν, με πείσμα μέχρι να εισακουσθεί. Το θέμα είναι όμως και εμείς οι ενήλικες να έχουμε τις αισθήσεις μας σε εγρήγορση και να αφουγκραστούμε το παιδί από πολύ νωρίς, ακόμα και αν δεν μιλάει. Να είμαστε απαιτητικοί από τους εαυτούς μας και όχι από τα παιδιά. Και να έχουμε μάτια και αυτιά ανοιχτά, αλλά περισσότερο την καρδιά και την ψυχή μας.
Τα παιδιά παρατηρητές γιατί πιστεύεις ότι δεν μιλούν και δεν αντιδρούν σε τέτοιες συμπεριφορές;
Θα σας ρωτήσω κάτι άλλο. Όταν γίνεται ένας πόλεμος σε μια άλλη περιοχή του πλανήτη, γιατί όλοι εμείς παρατηρούμε παθητικά τα γεγονότα από τις ειδήσεις και δεν αντιδρούμε; Ακόμη και τα μη εμπλεκόμενα κράτη – τα περισσότερα- δεν αντιδρούν. Γιατί; Ακόμα κι όταν έρχονται πρόσφυγες πολέμου δεν τους θέλουμε, θέλουμε να φύγουν από τη χώρα μας. Τι απαίτηση λοιπόν να έχουμε από τα παιδιά να δράσουν, όταν εμείς οι ενήλικες φερόμαστε έτσι;
Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος των δασκάλων σε αυτά τα φαινόμενα;
Δυναμικά παρεμβατικός. Υπάρχουν πολλοί τρόποι παρέμβασης, και δόξα τω Θεώ υπάρχουν πλέον κάποιοι φορείς που ενημερώνουν γι’ αυτούς τους τρόπους. Οι εκπαιδευτικοί ενδιαφέρονται γι’ αυτό το θέμα αρκετά και απ’ όσο αντιλαμβάνομαι προσπαθούν να ενημερώνονται και να επιμορφώνονται.
Το Κράτος πόσο σοβαρά έχει πάρει αυτό το φαινόμενο;
Ναι, το κράτος έχει λάβει δράση. Η θέσπιση του Παρατηρητηρίου για την Ενδοσχολική Βία ήταν κάτι πολύ σημαντικό. Επίσης το Χαμόγελο του Παιδιού κάνει εξαιρετική δουλειά. Τα ίδια τα σχολεία διοργανώνουν ομιλίες και συναντήσεις με αφορμή αυτό το θέμα. Παρεμπιπτόντως την Παρασκευή 20 Μαρτίου θα συμμετέχω σε μια τέτοια ημερίδα στο 32ο Σχολείο Βόλου, η οποία διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Συλλόγου Γονέων του Σχολείου και με τη στήριξη της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας. Είναι μια πρωτοβουλία μέσα στο πλαίσιο που περιγράφετε. Είναι χρήσιμες τέτοιες διοργανώσεις.
Τα συναισθήματα σου, καθώς είσαι και μητέρα, για το τραγικό γεγονός με τον Βαγγέλη Γιακουμάκη;
Νιώθω βαθιά θλίψη και οδύνη, δεν μπορώ να φανταστώ τον θρήνο των γονιών του. Κάθε φορά που μαθαίνω για την απώλεια παιδιών -κάθε ηλικίας και για οποιαδήποτε αιτία- θλίβομαι. Δεν είναι αυτή η φυσική ροή των πραγμάτων, να θάβουν οι γονείς τα παιδιά τους. Συγγνώμη για την ωμότητα των λέξεων αλλά το απαιτεί η αλήθεια των συναισθημάτων και των καταστάσεων. Το πιο θλιβερό είναι ότι ήταν ένας θάνατος που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Δεν είναι ότι το παιδί είχε κάποια ανίατη ασθένεια, ότι έκαναν όλοι ό,τι μπορούσαν και μετά κατέληξε. Είναι ότι ήταν ένα υγιέστατο σωματικά παιδί, που υπέφερε ψυχολογικά από την βία και τον τραμπουκισμό συνομηλίκων του, οι ενήλικες που έπρεπε να λάβουν μέτρα και να διακόψουν την εμφάνιση των περιστατικών αυτών προφανώς δεν το έκαναν, για κάποιο λόγο το παιδί δεν μίλησε, και αυτό οδήγησε εκεί που οδήγησε.
.
Η Αργυρώ Μουντάκη γεννήθηκε το 1977 στα Χανιά, όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε Γερμανική Φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου και ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές στη Λογοτεχνία. Στο ίδιο πανεπιστήμιο στο τμήμα Φιλολογίας εκπονεί τη διδακτορική της διατριβή με θέμα το Παραμύθι. Έχει ολοκληρώσει επίσης μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Πειραιά στον τομέα ΜΒΑ-TQM. Εργάζεται ως καθηγήτρια Γερμανικών στη δημόσια εκπαίδευση. Αρθρογραφεί έντυπα και ηλεκτρονικά πάντα με θέμα τη λογοτεχνία και τους συγγραφείς. Εμφανίστηκε συγγραφικά με τη σειρά «Υπναρούδι», με ήρωα τον ομώνυμο μικρό μέρμηγκα, το 2005. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.
Η σελίδα της στο Facebook, στo Youtube, στο Twitter
- See more at: http://www.in.gr/entertainment/book/news/article/?aid=1300178543#sthash.y8Acyhbw.dpufΣυνέντευξη: Πάνος ΒασιλάκηςΤο βιβλίο σου «Το Κορίτσι του Πέτρου» είναι πιο επίκαιρο από ποτέ… Το φαινόμενο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις τελευταία…
Το βιβλίο γράφτηκε πριν από πολλά χρόνια, απλώς τώρα εκδόθηκε. Ναι, έχει πολύ μεγάλες διαστάσεις το φαινόμενο, δυστυχώς η περίπτωση του τραγικού Βαγγέλη Γιακουμάκη θα πρέπει να αποτελέσει την κορύφωση αυτών των διαστάσεων. Θα πρέπει να μας κάνει να δράσουμε όλοι τόσο δυναμικά και αποφασιστικά, ώστε να μην επιτρέψουμε να ξανασυμβεί τέτοιο κακό. Δεν πρέπει να το αφήσουμε να είναι ένα περιστατικό ανάμεσα σε άλλα, ή να επιτρέψουμε να γίνει η αρχή μίας αλυσίδας καταστάσεων. Γι’ αυτό χρειάζεται ενημέρωση και κινητοποίηση από όλους μας.
Εκτός από συγγραφέας, είσαι και εκπαιδευτικός. Στις επισκέψεις σου σε σχολεία ή στις συναντήσεις που έχεις με παιδιά, τι είναι αυτό που τους λες;
Δεν είμαι υπέρ του άμεσα διδακτικού. Ως εκπαιδευτικός όμως όταν υποπέσουν στην αντίληψή μου φαινόμενα αγένειας ή κακής συμπεριφοράς στην τάξη, μιλάω για την αξία της ευγένειας και του σεβασμού στον άλλον, κυρίως μέσα από παραδείγματα της δικής μου ζωής. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τους παρουσιάζω «μελέτες περιπτώσεων», ζητάω τη γνώμη τους, τα ρωτάω να βρουν τα αίτια των άσχημων συμπεριφορών, τα προκαλώ να βρουν εναλλακτικές συμπεριφορές. Επίσης ως συγγραφέας σε σχέση με το bullying παίζουμε ένα κουίζ συμπεριφορών, το οποίο τους αρέσει πολύ. Μέσα από παιγνιώδεις και διερευνητικούς τρόπους θεωρώ ότι μαθαίνουν καλύτερα, ενεργοποιούνται καλύτερα τα συναισθήματά τους και η σκέψη τους.
Ποια πιστεύεις είναι τα αίτια του σχολικού εκφοβισμού;Δίχως να είμαι ψυχολόγος, όμως μέσα από την σκέψη και την παρατήρηση, έχοντας μελετήσει την βιβλιογραφία και με συζητήσεις που έχω κάνει με ειδικούς, φαίνεται ότι μάλλον τα επικρατέστερα αίτια είναι ο ρατσισμός, η ενδοικογενειακή βία, η έντονη οικονομική δυσπραγία της οικογένειας, η χαμηλή αυτοπεποίθηση που συχνά συνοδεύεται και με χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο, άρα και ο στιγματισμός του «κακού μαθητή», η ζήλεια για διάφορους λόγους, τα διάφορα συμπλέγματα που ωθούν τον θύτη να θέλει να αναδειχθεί ως εξουσιαστής, τύραννος κάποιου άλλου ατόμου, προκαλώντας την προσοχή των γύρω του. Και φυσικά όλα αυτά συνήθως εκδηλώνονται σε παιδιά που έχουν κακές οικογενειακές σχέσεις και δεν έχουν ουσιαστική επικοινωνία και αρμονία με τους γονείς τους.
Οι γονείς τι ρόλο παίζουν;
Οι γονείς νομίζω παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο και ως προς τον θύτη και ως προς το θύμα. Είναι το Α και το Ω. Οι καλές οικογενειακές σχέσεις σπάνια δημιουργούν έναν θύτη, αλλά συνάμα από την πλευρά του θύματος οι καλές σχέσεις με την οικογένειά του, με τους γονείς του ειδικότερα, ίσως τον βοηθήσουν πιο εύκολα να ανοίξει την ψυχή του και να μιλήσει για την θυματοποίησή του από τον θύτη. Και αυτό είναι το πιο σημαντικό σε αυτήν τη φάση: το παιδί να μιλήσει. Και οι γονείς να έχουν ανοιχτά την καρδιά και το μυαλό τους και να το ακούσουν. Να μην του κλείσουν την πόρτα, να μην το αφήσουν να τα βγάλει πέρα μόνο του, προσπαθώντας ίσως να το «αντρώσουν», αλλά να σταθούν πλάι του κινητοποιώντας όλους του ειδικούς που χρειάζεται προκειμένου να σταματήσει η κακοποίηση του παιδιού τους. Και η κακοποίηση αυτή μπορεί να έχει πολλά πρόσωπα: να είναι ψυχική, συναισθηματική, σωματική και να εκφράζεται με διάφορους τρόπους: σωματικά, λεκτικά, ηλεκτρονικά, προφορικά ή γραπτά, με περιθωριοποίηση, με τραμπουκισμό και άλλα δεινά. Αλλά και οι γονείς του θύτη θα πρέπει να βοηθήσουν το παιδί τους να επανέλθει σε μία σωστή συμπεριφορά. Το να καλύψουν την κακή συμπεριφορά του παιδιού τους δεν είναι η λύση που ενδείκνυται. Είναι σα να κλείνουν τα μάτια σε ένα πρόβλημα, κάτι που σίγουρα μπορεί να οδηγήσει σε ένα μεγαλύτερο πρόβλημα όχι μόνο για το θύμα αλλά και για το παιδί τους, τον θύτη.
Τι πρέπει να κάνει ένα παιδί που δέχεται τέτοιου είδους ενοχλήσεις;
Να μιλήσει. Να το πει στους γονείς του, στους δασκάλους του, και αν χρειαστεί, αν οι γονείς και οι δάσκαλοι δεν ακούν, να το πει στην πολιτεία. Και το Χαμόγελο του Παιδιού έχει γραμμή που δέχεται τηλεφωνήματα για τέτοιου είδους προβλήματα, για τα οποία έχει ειδικά εκπαιδευμένους ψυχολόγους, που λαμβάνουν δράση. Δεν μένουν στο τηλεφώνημα. Να μιλήσει λοιπόν, με πείσμα μέχρι να εισακουσθεί. Το θέμα είναι όμως και εμείς οι ενήλικες να έχουμε τις αισθήσεις μας σε εγρήγορση και να αφουγκραστούμε το παιδί από πολύ νωρίς, ακόμα και αν δεν μιλάει. Να είμαστε απαιτητικοί από τους εαυτούς μας και όχι από τα παιδιά. Και να έχουμε μάτια και αυτιά ανοιχτά, αλλά περισσότερο την καρδιά και την ψυχή μας.
Τα παιδιά παρατηρητές γιατί πιστεύεις ότι δεν μιλούν και δεν αντιδρούν σε τέτοιες συμπεριφορές; Θα σας ρωτήσω κάτι άλλο. Όταν γίνεται ένας πόλεμος σε μια άλλη περιοχή του πλανήτη, γιατί όλοι εμείς παρατηρούμε παθητικά τα γεγονότα από τις ειδήσεις και δεν αντιδρούμε; Ακόμη και τα μη εμπλεκόμενα κράτη – τα περισσότερα- δεν αντιδρούν. Γιατί; Ακόμα κι όταν έρχονται πρόσφυγες πολέμου δεν τους θέλουμε, θέλουμε να φύγουν από τη χώρα μας. Τι απαίτηση λοιπόν να έχουμε από τα παιδιά να δράσουν, όταν εμείς οι ενήλικες φερόμαστε έτσι;
Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος των δασκάλων σε αυτά τα φαινόμενα;
Δυναμικά παρεμβατικός. Υπάρχουν πολλοί τρόποι παρέμβασης, και δόξα τω Θεώ υπάρχουν πλέον κάποιοι φορείς που ενημερώνουν γι’ αυτούς τους τρόπους. Οι εκπαιδευτικοί ενδιαφέρονται γι’ αυτό το θέμα αρκετά και απ’ όσο αντιλαμβάνομαι προσπαθούν να ενημερώνονται και να επιμορφώνονται.
Το Κράτος πόσο σοβαρά έχει πάρει αυτό το φαινόμενο;
Ναι, το κράτος έχει λάβει δράση. Η θέσπιση του Παρατηρητηρίου για την Ενδοσχολική Βία ήταν κάτι πολύ σημαντικό. Επίσης το Χαμόγελο του Παιδιού κάνει εξαιρετική δουλειά. Τα ίδια τα σχολεία διοργανώνουν ομιλίες και συναντήσεις με αφορμή αυτό το θέμα. Παρεμπιπτόντως την Παρασκευή 20 Μαρτίου θα συμμετέχω σε μια τέτοια ημερίδα στο 32ο Σχολείο Βόλου, η οποία διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Συλλόγου Γονέων του Σχολείου και με τη στήριξη της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας. Είναι μια πρωτοβουλία μέσα στο πλαίσιο που περιγράφετε. Είναι χρήσιμες τέτοιες διοργανώσεις.
Τα συναισθήματα σου, καθώς είσαι και μητέρα, για το τραγικό γεγονός με τον Βαγγέλη Γιακουμάκη;
Νιώθω βαθιά θλίψη και οδύνη, δεν μπορώ να φανταστώ τον θρήνο των γονιών του. Κάθε φορά που μαθαίνω για την απώλεια παιδιών -κάθε ηλικίας και για οποιαδήποτε αιτία- θλίβομαι. Δεν είναι αυτή η φυσική ροή των πραγμάτων, να θάβουν οι γονείς τα παιδιά τους. Συγγνώμη για την ωμότητα των λέξεων αλλά το απαιτεί η αλήθεια των συναισθημάτων και των καταστάσεων. Το πιο θλιβερό είναι ότι ήταν ένας θάνατος που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Δεν είναι ότι το παιδί είχε κάποια ανίατη ασθένεια, ότι έκαναν όλοι ό,τι μπορούσαν και μετά κατέληξε. Είναι ότι ήταν ένα υγιέστατο σωματικά παιδί, που υπέφερε ψυχολογικά από την βία και τον τραμπουκισμό συνομηλίκων του, οι ενήλικες που έπρεπε να λάβουν μέτρα και να διακόψουν την εμφάνιση των περιστατικών αυτών προφανώς δεν το έκαναν, για κάποιο λόγο το παιδί δεν μίλησε, και αυτό οδήγησε εκεί που οδήγησε.
.
Η Αργυρώ Μουντάκη γεννήθηκε το 1977 στα Χανιά, όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε Γερμανική Φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου και ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές στη Λογοτεχνία. Στο ίδιο πανεπιστήμιο στο τμήμα Φιλολογίας εκπονεί τη διδακτορική της διατριβή με θέμα το Παραμύθι. Έχει ολοκληρώσει επίσης μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Πειραιά στον τομέα ΜΒΑ-TQM. Εργάζεται ως καθηγήτρια Γερμανικών στη δημόσια εκπαίδευση. Αρθρογραφεί έντυπα και ηλεκτρονικά πάντα με θέμα τη λογοτεχνία και τους συγγραφείς. Εμφανίστηκε συγγραφικά με τη σειρά «Υπναρούδι», με ήρωα τον ομώνυμο μικρό μέρμηγκα, το 2005. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.
Η σελίδα της στο Facebook, στo Youtube, στο Twitter
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου